Ria van Dijk – Batikkunst
Al jaren gegrepen door batik
.
Al jaren gegrepen door batik
160 x 160 cm, 1997, nu in museum in Guiyang
43 x 55 cm, batik en borduren, 2022
Over Ria
Ria van Dijk is in Rijswijk geboren als Ria Saraber. Ze heeft daar gewoond en gewerkt tot ze in 1980 met man en kinderen naar Zoetermeer verhuisde naar een huis met een grote zolder: een mooie ruimte om daar ooit batikles te gaan geven. Dit plan zorgde voor een nieuwe, bijzondere richting in haar leven.
Opleiding
Pedagogische Academie met hoofdakte
LO Handenarbeid en creatieve cursussen: o.a. keramiek, sieraden maken, breien, naaien, portrettekenen, batik. Technieken, waar Ria nu dankbaar gebruik van maakt bij het afwerken van haar werk.
Aanvankelijk batikt ze op de westerse manier, daarna jaren cursist bij Suwondo Sudewo van Museum Nusantara in Delft om op de Javaanse manier te werken; volgt later batikworkshops bij diverse buitenlandse kunstenaars.
Oriëntatiecursus Kunstacademie, gevolgd door 3 jaar privéles schilderen van Anthon Meijssen, docent KABK in Den Haag. Door de vrijheid die het schilderen haar bracht, kon Ria een jaar lang niet batikken, omdat de precieze Indonesische techniek haar die vrijheid niet gaf. Toen het schilderij “Leven” ontstond, wist zij, dat ze ook met batik de vrijheid in kon.
Met batik kon je donkere lijnen krijgen door te krassen in de was. Ze nam lessen droge naald ets bij Marjolein van de Velde in Zoetermeer om een combinatie van droge naald en batik te onderzoeken. Het resultaat van de droge naald ets sprak Ria erg aan. Het duurde daardoor jaren voor de combinatie met batik tot echt werk leidde.
Samenwerking met Els van Baarle zorgde ervoor, dat zeefdruk opnieuw gebruikt ging worden.
Weer later is het plan ontstaan om ook borduren toe te voegen.
Het werken met verschillende technieken geeft haar steeds nieuwe inspiratie, maar batik blijft de rode draad door haar werk.
Batikken is een werkwijze om textiel of papier te kleuren met behulp van het afdekken met was. Dit geeft de mogelijkheid om daar waar nodig het resultaat naar eigen idee te beïnvloeden. Ria weegt daarbij af of het resultaat met haar gevoel overeenkomt.
Het zijn eigentijdse schilderijen en objecten geworden. Vaak werken zonder titel: een uitnodiging tot een ontmoeting met jezelf.
De schilderijen zijn vaak fantasielandschappen, waar je met je gedachten in kunt dwalen. Door transparante partijen ontstaat diepte en kun je de verte in. De toeschouwer neemt zichzelf mee. Daarom hoopt Ria dat iedereen haar werk anders beleeft. Sinds 1996 maakt ze naast batikschilderijen ook droge naald etsen; vaak installaties van 25 werken. De uitwerking is minder abstract, maar het kleurrijke is blijven bestaan.
Werkervaring
Klasseleerkracht basisonderwijs.
Vakleerkracht handenarbeid BLO, meisjes van 15-18 jaar.
Vakleerkracht basisonderwijs handenarbeid, handwerken en tekenen, 1974-1976. In die jaren gaf ze daar de eerste batiklessen.
November 1982: eerste batikles aan volwassenen aan huis
Vanaf 1982 veel batikdemonstraties en -workshops door het hele land verzorgd, zoals o.a. een masterclass in het Tropenmuseum in Amsterdam; in het Nederlands Textielmuseum in Tilburg in 1996 een workshop waarbij met was gestempeld werd met onderdelen van textielmachines. Het werk werd door Ria afgemaakt als groet aan China, tijdens het symposium in 1997. Een grote klus, omdat ze de eigenheid van de deelnemers wilde behouden, een wijze les bij het aanvaarden van andere opdrachten.
Ze werd in 1986 bij Museum Nusantara de opvolger van de heer Suwondo Sudewo en mocht de batiklessen geven in het gebouw van de Vrije Akademie Delft. Later nam de Vrije Akademie ook de organisatie over.
Het geven van de batiklessen van Museum Nusantara in het bebouw van de Vrije Akademie was een stimulans voor Ria om aan haar eigen creatieve ontwikkeling te werken.
Zeker 1000 deelnemende cursisten heeft ze gehad bij het aanleren van deze boeiende batik techniek.
Een aantal deelnemers van nu begeleidt zij al sinds 1980/1990. Zij hebben haar ontwikkeling van nabij meegemaakt en zijn meebewogen naar allerlei nieuwe mogelijkheden. Deze cursisten maken fantastisch werk.
Na 24 jaar werken bij Museum Nusantara en de Vrije Akademie Delft, geeft ze sinds 2011 alleen nog batiklessen en -workshops aan volwassenen in haar atelier, Dorpsstraat 99a, Zoetermeer.
In 1994 heeft zij een opdracht uitgevoerd om met groep 8 van Basisschool De Spelevaert in Zoetermeer een kleed van 5 x 5 meter te maken voor een manifestatie van de Dierenbescherming, voor een milieuvriendelijk picknick op de Dam in Amsterdam. Ze vond het heerlijk om weer met kinderen te werken en heeft vanaf die tijd regelmatig in series van 6 lessen gewerkt bij de Brede school in Delft, Zoetermeer en Alphen aan de Rijn.
Sinds 2012 : geeft zij ook workshops zeefdruk op textiel, eventueel in combinatie met batik
In 1992 was er in het Stedelijk Museum in Amsterdam voor museumpersoneel een informatiedag over restauratie van batiks van rond 1900. Om te laten zien, dat de uiterst precieze techniek uit die tijd niet verloren was gegaan, maakte ze een kopie van een fragment van een werk uit die tijd. Het leverde applaus en goede gesprekken op, maar ze heeft toch gekozen voor haar eigen creativiteit en niet voor de bewerkelijke wijze om de creativiteit van een ander na te maken.
1996: Reis naar Indonesië, georganiseerd door het Nederlands Textielmuseum, langs 15 batikkerijen op Java en Madura, waarover het Nederlands Textielmuseum een boek had uitgegeven.
1997: Deelname aan symposium en expositie in Guiyang, China
2004: Kunstuitwisseling Xiamen / Zoetermeer, 4 weken: Workshops en lezingen geven en werken aan expositie met studenten van de Kunstacademie. Ook tijdens andere symposia en bij andere gelegenheden heeft zij lezingen over batik verzorgd.
In de loop der jaren heeft veel kansen gekregen en die met veel enthousiasme opgepakt.